Tradycja budowania bocznych ołtarzy wystawienia Najświętszego Sakramentu, czyli mówiąc potocznie Grobów Pańskich, sięga prawdopodobnie czasów średniowiecza. I również prawdopodobnym jest to, że do Polski zwyczaj ten przywędrował z zachodu Europy. Pierwotnie obejmował jedynie Krzyż i kamienną płytę, pod którą wkładało się Najświętszy Sakrament, później dodano figurę Chrystusa i w centralnym miejscu ustawiano Monstrancję z Najświętszym Sakramentem przykrytą welonem.
Od lat jest tak, że Groby Pańskie i Ciemnice w Kościołach budowane są w konkretnej koncepcji, mającej przemówić do człowieka, który przychodzi do świątyni pomodlić się. Grób Pański w Bazylice tym razem nawiązuje do tematu tegorocznego hasła roku duszpasterskiego - „Wierzę w Kościół Chrystusowy” oraz do nauczania św. Jana Pawła II.
W centrum ołtarza znajduje się Krzyż i Najświętszy Sakrament bo „Kościół żyje dzięki Eucharystii”. Na Krzyżu widnieje symbol Serca Pana Jezusa, bo właśnie z Jego Serca „wypłynęły krew i woda, dając początek sakramentom Kościoła”.
Św. Jan Paweł II, 5 października 1986 r., w Liście do o. Petera Hansa Kolvenbacha, Przełożonego Generalnego Towarzystwa Jezusowego napisał:
„Kościół od zarania swych dziejów zwracał się do przebitego na Krzyżu Serca Chrystusa,
z którego wypłynęła krew i woda, symbole sakramentów, które tworzą Kościół (...). Spoglądając na Serce Jezusa, serce człowieka uczy się poznawać prawdziwy i jedyny sens własnego życia, uczy się swego przeznaczenia, rozumienia wartości prawdziwie chrześcijańskiego życia, uczy się strzec przed ułomnościami ludzkiego serca, łączenia synowskiej miłości wobec Boga z miłością bliźniego. Tak oto — a jest to prawdziwe zadośćuczynienie, którego oczekuje Serce Zbawiciela — na ruinach nienawiści i przemocy będzie mogła powstać cywilizacja Serca Chrystusa”.
Św. Małgorzacie Marii Alacoque Jezus przekazał, że to właśnie Ono jest ratunkiem dla świata. Pius IX natomiast powiedział, że „Zarówno Kościół, jak i społeczeństwo nie mają innej nadziei jak tylko tę pokładaną w Przenajświętszym Sercu Jezusa”.
Św. Jan Paweł II w Orędziu na Rok Jubileuszowy podkreślił:
„Z Serca Syna Bożego, umarłego na krzyżu, wytrysnęło wiekuiste źródło życia, które daje nadzieję każdemu człowiekowi. Z Serca ukrzyżowanego Chrystusa rodzi się nowa ludzkość, odkupiona od grzechu. Człowiek roku 2000 potrzebuje Serca Chrystusa, aby poznawać Boga
i samego siebie, potrzebuje budować cywilizację miłości.”
Po lewej stronie znajduje się główne hasło dekoracji, zaczerpnięte z Adhortacji
św. Jana Pawła II „Familiaris Consortio” z 1981 r.:
„Kościół, idąc za Chrystusem, naucza prawdy, która nie zawsze jest zgodna z opinią większości. Słucha on głosu sumienia, a nie siły i w ten sposób broni ubogich i pogardzanych”.
Słowa te podkreślają jak ważne dla św. Jana Pawła II było to, że Kościół zawsze naucza i nauczać powinien prawdy, oraz broni najsłabszych i tych, którzy potrzebują pomocy.
